2019 yerel seçimleri sonrası yeni seçilen ve çoğu CHP’li olan belediye başkanları önceki döneme ait borçları belediye binasına astıkları afişlerle duyurmuşlardı. Çanakkale’de Kepez ve Bayramiç’te örneklerine rastladık. Afişi asan belediye başkanlarının ne denli samimi olduklarını görev sürelerinin birinci yılı dolduğunda yeniden afiş asmayacaklarıyla göreceğiz.  Bu afişler asıldığında Çanakkale Belediyesinin mali tablosu da merak konusu olmuştu, başkan merakları “mali durumumuz” iyi diyerek gidermeye çalışmıştı.  Bakalım mali durum nasılmış?  Sayıştay geçtiğimiz günlerde “2019 yılı denetim raporunu” açıkladı. “Sayıştay kimdir ve ne yapar?” diye soran olabilir çok kısa bilgi vereyim; “Sayıştay, merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir.” Raporu baştan sona inceledim, finans uzmanı değilim raporda çok da karışık değil zaten. Baştan sona aldığım notları paylaşmayacağım sadece altını çizdiklerimi sizlerle paylaşmaya çalışacağım.  Çanakkale Belediyesi 2019 yılı için hazırladığı bütçede 277.598.000,00 TL gider ön görmüş, 246.442.466,79 TL harcamış.  Bu giderlerde aslan payını personel maaşları almış, 1272 çalışanı olan belediye, maaş olarak 55.472.560,76 TL ödeme yapmış.  Giderleri incelediğimizde faiz giderleri dikkat çekiyor. Bütçede 8.447.000,00 faiz gideri ön görülmüş fakat 10.139.266,25 TL bütçeden faiz giderlerine para aktarılmış.  Peki gelir tablosunda durum nasıl? Çanakkale Belediyesi 2019 yılı için 261.823.000,00 milyon gelir elde edeceği ön görülmüş fakat 197.754.605,33 TL gelir elde etmiş.  Gelirleri incelediğimizde en dikkat çeken kalemi “Alınan Bağış ve Yardımlar” oluşturuyor. 2019 bütçesinde 12.300.000,00 TL bağış ve yardım alınması ön görülmüş fakat 634.496,98 TL bağış ve yardım girdisi olmuş. Raporda eğer bir karışıklık yoksa hedeflenen tutar oldukça dikkat çekici 12 milyon 300 bin lira bağış ve yardım ön görülmüş!Bu bağış ve yardımlar “nerden, nasıl” raporda bunun detayı yok ve bu tutarın onda biri dahi gerçekleşmemiş… Raporda ki en dikkat çeken tablonun bu olduğunu söylemeliyim.  Gelelim herkesin merak ettiği bölüme, Çanakkale Belediyesinin 2019 yılı sonu itibariyle borcu ne kadar? Borçlar iki kategoride ele alınmış. Kısa Vadeli Yükümlülükler (TL) 129.952.706,19 TL, Uzun Vadeli Yükümlülükler (TL) 132.104.092,85 TL.  Bu tabloya dair birkaç detayı paylaşmak isterim.  Kısa Vadeli Yükümlülükler başlığı altında; Banka Kredileri 14.686.575,82 TL, Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler 41.456.826,13 TL, Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler 27.028.256,42 TL, Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 18.734.069,56 TL dikkat çeken detaylar… Uzun Vadeli Yükümlülükler başlığı altında; Banka Kredileri 64.761.640,97 TL, Uzun Vadeli İç Mali Borçlar 64.761.640,97 TL dikkat çeken detaylar… Bu detayları paylaştıktan sonra gelelim yazının manşetine Çanakkale Belediye 2019 yılının son gününde tüm borcunu sıfırlamak isteseydi ödemesi gereken toplam tutar 262.056.799,04 idi yuvarlayıp söyleyelim 263 milyon lira… Uzun vadeli yükümlülükler demek, taksitlendirilmiş, belli bir ödeme planına bağlı olan yükümlülükler demek.  Peki belediyenin ne kadar alacağı var? Bu tutar da 77.107.603,91 TL. Yuvarlayıp söyleyelim 77 milyon lira… Bu alacakların %57’si takipli alacaklar yani tahsil etmek için işlem başlatılmış alacaklar…  Toplam alacağı, toplam borçtan çıkardığımızda 186 milyon gibi bir tutar ortaya çıkıyor. Borç alacağın 3,39 katı, çok büyük bir mali dengesizlik var…  Dikkatimi çeken bir iki konuyu daha paylaşıp yazıyı bitireceğim.  Bazı işçilerin 400 güne ulaşan kullanılmayan ücretli yıllık izninin bulunduğu raporda yer almış ve şu not düşülmüş; “Kamu idaresi tarafından; işçilerin anayasal olan dinlenme ve yıllık ücretli izin haklarının düzenli bir şekilde kullanmasının sağlanması ve böylece kamu idaresinin kullanılmayan yıllık ücretli izinler nedeniyle borç yükü altına girmesinin önüne geçilmelidir.” Belediyeye ait 17 adet taşınmazın mevzuata aykırı olarak “pazarlık usulüyle” kiraya verilmesi de Sayıştay’ın bulguları arasında yer almış ve eklenmiş; “Söz konusu taşınmazlar kiraya verilirken, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nda belirlenen esas usul olan ‘kapalı teklif usulü’ ile ihaleye çıkılması gerekirken buna uyulmamıştır.” Benzer bir durum 17 adet yeni otobüs hattının kiraya verilmesi sürecinde de yaşanmış bu da raporda yer almış! Raporda “Hizmet Alımlarının Kısımlara Bölünmesi” konusu yer almış. “İhtiyaç sahipleri için evde temizlik hizmeti alımları” tek bir firmadan 11 defa alım kısımlara bölünmüş ve toplamda 185.673,00 TL ödeme yapılmış. Sayışta bu alımın kanuna aykırı olduğunu kapalı zarf usulü teklif alarak bu hizmeti alması gerektiğini belirtmiş.  Son olarak raporda ki en dikkat çeken konulardan birisi de 2015 yılında yapılan denetimlerde "kişilerden alacaklar hesabında" Belediye'nin 417.740,42 TL tutarında alacak gösterdiği tespit edilmiş. Belediye tebliğin 30 Mart 2015 yılında sona ermesine rağmen bu tahsilatı bir türlü gerçekleşmemiş belediyenin bu alacakları 90 gün içerisinde tahsil etmesi gerekirken yapmadığı, alacaklı gösterdiği kişilere ise yasal işlem başlatmadığı da raporlara yansımış. Ve şu not düşülmüş; "Belediye Başkanın Görev ve Yetkileri" başlıklı 38'inci maddesinin (f) bendiyle, belediye başkanı belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmekle görevlendirilmiştir…